Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi, Üniversitenin altıncı fakültesi olarak 4 Ocak 1973 tarih ve 1650 sayılı kanunla “Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi” adıyla kurulmuştur. Ancak o yıllarda devletin tüm desteğine ve yine doktora için yurt dışına gönderilen öğretim elemanlarının zorunlu olarak görevlendirilmelerine rağmen, öğretim üyelerinin Trabzon’da kalmak istememeleri gibi nedenlerle fakültenin kuruluşu ve hasta hizmeti sunulması ancak 1980’li yıllardan sonra mümkün olmuştur.
Hacettepe Üniversitesi içerisinde kurulan Trabzon Tıp Fakültesi bünyesinde oluşturulan çekirdek akademik ve idari kadro, 1979 yılı ikinci yarısında Trabzon’a gelerek, akademik ve idari kadroların oluşturulması için çaba sarf etmiştir. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile KTÜ Rektörlüğü arasında 1980 yılında imzalanan protokol gereği, Soğuksu – Çamlık mevkiinde bulunan 225 yataklı binanın 10 yıl süre ile KTÜ Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi’ne tahsisi ile süreç kısmen de olsa hızlanmıştır.
Kuruluş yıllarında akademik kadro (1978-1983)
Ortopedi ve Travmatoloji Uzm. Dr. Celal Baki
Üroloji Uzm. Dr. Güner Kemal Özgür
Uzm. Dr. Atilla Gör
Anesteji ve Reanimasyon Uzm. Dr. Safiye Atalay
Uzm. Dr. Gönül Aktürk
Genel Cerrahi
Prof. Dr. Ayvaz Karabıyıkoğlu
Uzm. Dr. Burhan Pişkin
Uzm. Dr. Etem Alhan
Pediatri
Uzm. Dr. Asiye Nuhoğlu
Uzm. Dr. Yusuf Gedik
Uzm. Dr. Hilal Mocan
Doç. Dr. Tahsin Teziç
İç Hastalıkları Uzm. Dr. Ziya Mocan
Uzm. Dr. Baki Komsuoğlu (Kardiyoloji) *
Nöroloji Uzm. Dr. Sezer Şener Komsuoğlu
Uzm. Dr. Naile Salgırtay
Nöroşirurji Uzm. Dr. Müfit Kalelioğlu
Uzm. Dr. Fadıl Aktürk
Patoloji Uzm. Dr. Yavuz Özoran
Radyoloji Uzm. Dr. Sinan Kazancıoğlu
Psikiyatri Uzm. Dr. Aydın Salgırtay
Trabzon’a gelen akademik kadro içerisinde Hacettepe Üniversitesi Trabzon Tıp Fakültesi dekanı Prof. Dr. Şevket UĞURLU, Başhekim vekili Dr. Celal Baki, Dr. Sezer Şener Komsuoğlu, Dr. Baki Komsuoğlu; idari kadro içerisinde ise o yıllarda Hacettepe’de personel müdürü olarak görev yapan Hüseyin Sönmez ve servis şefi Dursun Ali Kalaycı yer alır. Kısa bir süre içerisinde bu kadroya Dr. Güner Kemal Özgür, Dr. Safiye Atalay ve Dr. Asiye Nuhoğlu gibi isimler eklenir. Özellikle 1979 yılı Temmuz ayında yapılan sınav ile hastanenin idari personel eksikliği giderilmeye çalışılır ve alınan idari personelin bir kısmı Trabzon’da Nümune Hastanesi ve SSK Hastanesinde, bir kısmı da Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanelerinde işbaşı yaptırılır ve oralarda hasta kabul, muhasebe, ayniyat vb. birimlerde çalıştırılır. Alınan ilk idari personeller arasında, bugün hastane çalışanlarının rahatlıkla hatırlayabileceği, birçoğu emekli olmuş (Eczacı Erdem Sezgin, Hastane müdürü Mustafa Onat, vezne memuru Sebahattin Bal, döner sermeye memuru Reyhan Bal, Dekanlık sekreteri Ayşe Ekşioğlu, Dekanlık tahakkuk memuru Sevcan Yavuz gibi) bir kısmı da halen aktif çalışan (Başhekimlik satınalma birimi memuru Sabiha Sümer, hasta arşivi sorumlusu Emel Pehlivan gibi) çok sayıda isim yer alır.
1980 yılı ile birlikte, Trabzon Tıp Fakültesi Dekanlığı’na Genel Cerrahi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayvaz Karabıyıkoğlu atanır. Hastane başhekimliği görevine de 19 Şubat 1980 günü itibariyle, aslen askeri hekim olan (Genel Cerrahi Uzmanı) Dr. Zeki Çakmakçı getirilir. Eğitim amacıyla diğer hastanelerde işba yaptırılan idari personel de Şubat 1980 itibariyle hastane binasına gidip gelmeye başlar, ancak sınırlı sayıda akademik kadroya sahip hastanede hasta hizmeti henüz başlamamıştır. O yıllarda fakültenin hoca eksiğinin giderilmesi için zaman zaman gazete ilanları yapılır ve özellikle 1981 yılı Ocak ve Haziran aylarında yapılan ilanlar ile akademik kadro eksiği tamamlanmaya çalışılır. Aynı yıl birçok branşta asistan kadroları da ilan edilir. Bu ilanlar sonrasında akademik kadroda hızla şekillenme olur.
Alınan ilk asistanlar eğitim için Hacettepe’ye gönderilir ve 1983 yılı ile birlikte Trabzon’a dönerler.
Hasta dosya kayıtlarına göre, ilk hasta muayenesi 21 Eylül 1981’de poliklinik hizmeti ile başlar. İlk açılan poliklinikler arasında Pediatri, Nöroloji, Ürolojive Ortopedi poliklinikleri yer alır. Kısa süre içinde de Genel Cerrahi, Dahiliye ve Beyin Cerrahisi poliklinikleri hizmete girer. Ancak yataklı hasta hizmeti sunumu 8 ay kadar daha gecikir ve bir süre daha eksiklikler giderildikten sonra 9 Haziran 1982 itibariyle servisler kısmen (90 yatak ile) de olsa hizmete açılır. Servislerin hizmete girmesi ile ameliyathaneler de hazırlanır ve 17 Haziran 1982’de ilk ameliyat, Prof. Dr. Ayvaz Karabıyıkoğlu tarafından yapılır. Hastane yataklarının tamamının (200 yatak) hizmete açılması başhekim Dr. Güner Kemal Özgür zamanında olur.
O yıllarda hastanede hemşirelik hizmetlerini ilk olarak Başhemşire Huri Özgür ve yardımcısı Filiz Çakır organize eder. İlk hemşireler arasında emekli olmuş Sebahat Şimşek, Gülgün Ayan gibi isimler yanında, halen çalışmaya devam eden Sabiha Mollaoğlu gibi isimler yer alır. İdari hizmetler kapsamında Hacettepe’den nakil gelen sınırlı sayıda personel yanında, Temmuz-1979’da yapılan sınav ile alınan ve bilahare Şubat-1980’de Çamlık’daki hastanede işbaşı yaptırılan ilk memurların birçoğu
emekli olup ayrılmış olup, çok az bir kısmı (Sabiha Sümer -Başhekimlik Satınalma Birimi, Emel Pehlivan -Hasta Arşivi) halen hastanede çalışmaya devam etmektedir.
Sıkıyönetim şartlarının geçerli olduğu o yıllarda, Çamlık’taki binada “Hacettepe Üniversitesi Trabzon Tıp Fakültesi” adıyla hasta hizmeti devam ederken, aynı binada KTÜ Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi adıyla başka bir kurumun ve personelinin varlığı karmaşık bir durum arz etmekteydi. Bu durum 20 Temmuz 1982 tarih ve 41 sayılı kanun hükmünde kararname ile giderilir ve KTÜ Tıp ve Sağlık Bilimleri Fakültesi ile Hacettepe Üniversitesi Trabzon Tıp Fakültesi birleştirilir ve fakülte, Karadeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi adını alır.(aynı kararname ile üniversitenin adı da KTÜ’deki “Teknik” ibaresi kaldırılarak “Karadeniz Üniversitesi” olur.
Hacettepe’den nakil gelen personel ile yeni alınan idari personel listesi ve bazılarının o zamanki görevleri.
Nermin Erkuloğlu (Başhekim sekreteri)
*Hüseyin Sönmez (Müdür Muavini)
*Dursun Ali Kalaycı (Ayniyat levazım şefi)
*Zeki Yıldızgörer (Hasta arşivi)
Mustafa Onat (Hasta kabul)
Sabiha Sümer (Hasta kabul)
Emel Pehlivan (Hasta arşivi)
Reyhan Bal (Arşiv, Hasta kabul)
Süleyman Ekinci (Resmi Yazılar)
Necla Mahitapoğlu (Ayniyat)
Aynur Bulut (Sekreter)
Azime Yıldırım (Sekreter)
Ayşe Şeref (Sekreter)
*Reyhan Sönmez (Sekreter)
Şerife Şenel (Sekreter)
Eczacı Erdem Sezgin
*Duran Polat (Ortopedi teknisyeni)
Fatma Aydın (EEG teknisyeni)
Selim Yıldırım (EKG emekli)
Abdurrahman Yılancı (Ameliyathane)
Mahmut Koç (EKG)
Sebahattin Çalıkoğlu (Sağlık tekn. yrd.)
Temel Yığcı (Steril depo)
Bekir Köse (Sağlık tekn. yrd.)
Halim Şener (Teknik Bakım)
Sebahattin Bal (Vezne)
Sevilay Döner (Vezne)
Ayşe Ekşioğlu (Dekan Sekreteri)
Nurgül Özkara (Personel işleri)
Sevcan Yavuz (Tahakkuk)
1984-1986 yıllarında katılan yeni üyeler ile akademik kadro daha da güçlenir. Mevcut öğretim üyeleri içinde akademik yükselme ile doçent sayısı artarken, profesör ünvanı ile kadroya yeni öğretim üyeleri (Prof. Dr. Münir Telatar-İç Hastalıkları 1984, Prof. Dr. Hayrettin Muhtar-KBB 1984, Prof. Dr. Aydın İnal-Kadın Doğum 1985, Prof. R. Recep Bingöl Mikrobiyoloji 1985) dahil olur. Eklenen yeni kadrolar ile hastanede düzenli olarak Kadın-Doğum, KBB, Psikiyatri ve Dermatoloji branşlarında da sağlık hizmeti verilmeye başlanır.
Soğuksu-Çamlık mevkiinde hizmete devam etmekte olan Tıp Fakültesi Hastanesi, KTÜ kampüsü içerisinde inşaatına başlanan ve hızla tamamlanan 600 yatak kapasiteli yeni ve çağdaş binasına 1986 yılı sonbaharında taşınır. İnşaat ve taşınma süresince Fakülte Dekanlığını Prof. Dr. Ayvaz Karabıyıkoğlu ve takiben Prof. Dr. Aydın İnal ile Hastane
Başhekimliğini ise Dr. Kemal Güner Özgür ve takiben Dr. Burhan Pişkin yürütür.
O yıllarda Üniversite yönetimi tarafından yapılan başvuru üzerine TBMM’de yapılan düzenleme ile üniversitenin adı 1987 yılında yeniden Karadeniz Teknik Üniversitesi olarak yapılandırılır. Tıp Fakültesi Hastanesine de o yıllarda senato kararı ile “Farabi Hastanesi” adı verilir.
1984-86 yıllarında akademik kadroya katılan öğretim üyeleri ve başlama tarihleri
Prof. Dr. Münir Telatar (İç Hastalıkları ve Nükleer Tıp)
Prof. Dr. Hayrettin Muhtar (KBB)
Doç. Dr. Tülay Bakır (İç Hastalıkları – Gastroenteroloji)
Prof. Dr. Aydın İnal (Kadın Doğum)
Prof. Dr. Recep Bingöl (Mikrobiyoloji)
Yrd. Doç. Dr. Mithat K. Arslan (Genel Cerrahi)
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Yandı (Genel Cerrahi)
Yrd. Doç. Dr. Hatice Nesrin Erciyes (Anestezi)
Yrd. Doç. Dr. Hasan Bozkaya (Kadın Doğum)
Yrd. Doç. Dr. Çetin Önder (Ortopedi)
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Özmenoğlu (Nöroloji)
Yrd. Doç. Dr. Halit Reşit Gümele (Radyoloji)
Yrd. Doç. Dr. Mustafa Öncü (Genel Cerrahi)
Yrd. Doç. Dr. Köksal Alpay (Dermatoloji)
Fakülte bünyesinde 1990 yılı ve sonrasında kurulan bazı anabilim/bilim dalları
Kardiyoloji Anabilim Dalı – Dr. Baki Komsuoğklu 1990
Nükleer Tıp Anabilim Dalı 1990
Aile Hekimliği Anabilim Dalı 1993
Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı 1994
Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı 1995
İlk ve Acil Yardım Anabilim Dalı 1997
Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı 2005
Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı 1996
Gastroenteroloji 1997
Hematoloji 1997
Nefroloji Bilim Dalı 2000
Endokrin ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı 2000
İmmünoloji ve Alerji Bilim Dalı 2010
Güncel ihtiyaçlar doğrultusunda 1990 yılı sonrasında hastanede yeni anabilim dalları ve bilim dalları oluşturulur ve bu branşlarda rutin hasta hizmeti verilmeye başlanır. Fakülte kayıtlarında Nükleer Tıp Anabilim Dalı resmi olarak 1990 yılında kurulmuş olarak gözükmekle birlikte, gerçekte 1984 yılında kurularak hasta kabulüne başlamıştır. Benzer şekilde Kardiyoloji Anabilim Dalı resmi olarak 1990 yılında, Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı ise resmi olarak 1995 yılında kurulmuş olmakla birlikte,
çok daha önceleri İç Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesinde asistan eğitimi ve hasta hizmeti verilmeye başlamışlardır. Yine İç Hastalıkları Anabilim Dalının yan dalları olan Hematoloji, Onkoloji, Gastroenteroloji, Nefroloji ve Endokrin – Metabolizma Hastalıkları ile ilgili hasta hizmeti, bu bilim dallarının tabloda verilen kuruluş tarihlerinden çok daha öncesinde başlamıştı. Aile Hekimliği Anabilim Dalının kuruluşu 1993 yılı olmakla birlikte, bu anabilim dalı çok daha sonraları (2013 yılı sonunda) faal hale gelmiştir. Zamanla artan hasta kapasitesi ile birlikte yeni fizik mekanlara ihtiyaç duyulmuş, kampüs içerisinde 1993 yılında inşasına başlanılan 308 yatak kapasiteli ek hastane binasının (B-blok) 2004 yılında tamamlanarak hizmete açılması ile yatak kapasitesi her iki ana blokta toplam 749’a ulaşmıştır. Aynı yıl A blokta başlatılan yenileme çalışmaları ile dört hastalık koğuşlar bölünerek içerisinde tuvaleti lavabosu olan ikişer yataklı odalar haline getirilmiş ve 2005 Eylül itibariyle hizmete sokulmuştur.
Genişleyen akademik kadrosu ve fiziki altyapısına paralel olarak hastanenin teknolojik donanımında da günün ihtiyaçları doğrultusunda gelişmeler olmuştur.
Nükleer Tıp Bölümü bünyesinde tek dedektörlü gama kamera ile sintigrafik görüntüleme çalışmaları 1984 yılı ile birlikte başlar. Bilgisayarlı Tomografi 1989 yılında, NMR ve Anjiyo Ünitesi (DSA) ise 1992 yılında Radyoloji Bölümü bünyesinde açılır. Endoskopik işlemler 1984 yılı itibariyle, bronkoskopik işlemler ise 1990’lı yıllar itibariyle yapılmaya başlanır. Daha önceleri konvansiyonel yöntemlerle yapılan koroner anjiyo, anjiyografi ünitesinin faal hale geldiği 1993 yılı itibariyle rutin hale gelir. Radyasyon Onkoloji bölümünün faal hale gelmesi ile 1995 yılında kanser tedavisinde radyoterapi ve brakiterapi uygulamaları başlar. Yıllardır süren organ nakli merkezi olma çabaları 2008 yılında sonlanır ve Sağlık Bakanlığınca 8 Ekim 2008 tarihinde yapılan ruhsatlandırma ile ilk böbrek nakli Mart-2009 yılında gerçekleştirilir. Benzer şekilde ilk karaciğer nakli de Şubat 2011’de yapılır. Ancak, kemik iliği transplantasyonu hizmeti erişkin hematoloji bölümü bünyesinde çok daha önce (2000’li yıllar itibariyle) başlamıştır. Aynı yıllarda bölgede ilk olan Uyku Bozuklukları Merkezi Şubat-2008’de hizmete girmiştir. Nükleer Tıp bünyesinde 2014’lü yıllarda hizmet alımı şeklinde başlayan ve son 2-3 yıldır ara verilen PET-CT görüntüleme işlemleri, hastanenin satın aldığı yeni cihaz ile Ocak-2021 tarihi itibariyle yeniden başlamıştır. Bu arada kanser hastalarının tedavisinde kullanılan güncel teknoloji ürünü SBRT cihazı Mart-2021 itibariyle Radyasyon Onkolojisi bünyesinde hizmete girmiştir.Hastane ana binası dışında inşa edilen ve 2008-2009’lu yıllara kadar tamamlan Asuman&M.Sami Şener
Temel Tıp Bilimleri Bölümü Binasının açılması ile o zamana kadar C-Blokta hizmet veren temel tıp bilimleri bu binaya taşınır. Hemen ardından
başlatılan tamirat ve güçlendirme çalışmaları ile C-Blok 2009 yılı sonuna kadar, ağırlıklı olarak öğretim üyesi odaları olarak yapılandırılır.
Kısa bir süre sonra, 2010 yılında inşasına başlanan ve bölgenin en büyük acil servis binası olan KTÜ Acil Servis binası 2015 yılında tamamlanarak hizmete sokulur. Aynı binanın üst katlarında geniş ve günün şartlarına uygun modern yoğun bakım üniteleri açılır. Yine 2010’lu yıllarda başlayan ve bugünkü yemekhane üzerinde bulunan D bloğun inşası 2013 yılı sonunda tamamlanır ve bazı teşhis ve tedavi üniteleri (Göz Hastalıkları, Beyin Cerrahisi, Göğüs Hastalıkları, Fizik Tedavi ve Nöroloji poliklinikleri ile Bronkoskopi ve Hemodiyaliz Ünitesi) bu bloğa taşınır.
B-blokta başlayan tamirat ve yenileme işlemleri ile dört kişilik koğuşlar bölünerek tuvaleti lavabosu içinde olan iki kişilik modern odalar haline 2017 yılında dönüştürülmüştür. Aynı yıl, hastanede son yıllarda giderek artan otopark ihtiyacının giderilmesi için inşasına başlanan çok katlı otopark ve hemen yandaki Çocuk Hastanesi inşaatı halen devam etmektedir. Otoparkın Mayıs 2021 tarihi itibariyle hizmete girmesi beklenmektedir. Bugün bir bölge hastanesi olarak Doğu Karadeniz Bölgesinin en önemli sağlık merkezi olma özelliğini sürdüren Farabi Hastanesi, zaman zaman bölge dışı illerden ve ayrıca komşu ülkelerden gelen hastalara da hizmet vermektedir. Halihazırda 230’u aşkın Öğretim Üyesi, 450’yi aşan araştırma görevlisi ve 600’ü aşan hemşire ve toplamda 3000’e yaklaşan sağlık ordusu ve 800 yatak kapasitesi ile bölgeye hizmete devam etmektedir. Hasta hizmeti yanında yapılan bilimsel çalışmalar ile ülke bilimine katkı sunulmakta ve her yıl yetiştirdiği 200’ü aşan tıp fakültesi
mezunu genç doktor ve uzman doktorlar ile ülke sağlığına katkı sunmaktadır.
Farabi Hastanesi 1986 yılından itibaren hem bölgemizde hem de uzak bölgelerimizden hatta yurtdışından pek çok hastanın şifa bulmasına vesile olmuş bir kuruluştur.
